Jak rozmawiać z dzieckiem z trudnościami w komunikowaniu się

O tym, że mówienie (szerzej: komunikowanie się) może być trudne dobrze wiesz, skoro zgłębiasz zagadnienie z logopedycznego punktu widzenia. Tak — mówienie może być trudne — niezależnie od tego, czy dotyczy niemożności wypowiedzenia myśli wystarczająco wyraźnie, by odbiorca zrozumiał, niemożności znalezienia odpowiednich wyrazów, efektywnej dla rozmowy orientacji w temacie, słyszanych ciągów słów - powodów i ich manifestacji może być bardzo dużo.

Dlaczego warto zwrócić uwagę na to, jak rozmawiamy z dzieckiem? Wręcz nie da się zliczyć przeciętnej ilość sytuacji w ciągu każdego dnia, kiedy obcujemy z mową innych osób lub jest nam potrzebna nasza własna zdolność do przekazu myśli. To się dzieje tak często! W dodatku w sposób powtarzalny, to znaczy codziennie, codziennie, codziennie. Zdecydowanie warto więc poświęcić więcej uwagi sytuacjom, które mają miejsce wiele razy w trakcie dnia i jednocześnie wpływają na nas oraz naszych bliskich. Co więcej, mogą wpłynąć pozytywnie lub negatywnie.

Po co nam kilka zasad kształtujących rozmowę? Po to, aby te wszystkie liczne okoliczności „grały” na naszą korzyść, sprzyjając nabywaniu nowych umiejętności oraz po to, aby uniknąć negatywnych wtórnych konsekwencji trudności komunikacyjnych.

Najważniejsza sprawa… jak? Poniżej zamieszczam kilka zasad rozmawiania z dzieckiem z trudnościami w komunikowaniu się.

1. Ułatwiaj — codzienne sytuacje to trening, a nie egzamin;

2. Ułatwiaj, nie zastępuj — mówienie to działanie, zostaw miejsce samodzielności;

3. Daj czas — na rozmowę, która trwa dłużej;

4. Zachęć, nie zmuszaj — aby rozmowa była przyjemnością;

5. Nagradzaj życzliwą uwagą — ta działa najlepiej i na każdego;

6. Modeluj zamiast korygować — parafrazując: „Pokaż, jak robić to dobrze, a nie co robię źle”;

7. Dodaj wiatru w skrzydła — powiedz: „Cieszę się, że mi mówisz”, „Lubię z tobą rozmawiać”, „Pogadamy jeszcze?”, uśmiechnij się, przytul i… zobacz, jaki będzie efekt;

8. Nie komentuj: „Kiedy zaczniesz mówić?”, „Ciągle nie umiesz”, „Inne dzieci potrafią, a ty nie” czy jakkolwiek inaczej — konsekwentnie wspieraj i wspieraj cierpliwie, na każdej płaszczyźnie: werbalnej i niewerbalnej;

9. Stosuj krótkie zdania i słownictwo dostawane do wieku dziecka — gdyż nie od razu Kraków zbudowano;

10. Dołóż starań, aby zrozumieć — dopytuj, upewniaj się, słuchaj z zaangażowaniem.

Jestem przekonana, że rolą logopedy jest nie tylko uczyć komunikacji, ale także uczyć o komunikacji. Skoro tak, należy szczególną uwagę poświęcić sytuacjom, kiedy jest ona wyzwaniem — zawsze dla obydwóch stron. Powyższe rady są trudne do wprowadzenia w życie tylko na początku — kiedy już się zacznie, stają się tak naturalne, jakby były z nami od zawsze.